Premenstrueel syndroom

Het premenstrueel syndroom is een flink obstakel in de groei en ontwikkeling van jonge vrouwen. Onderzoek kan geen duidelijke oorzaak aanwijzen voor de toename van het probleem onder de huidige generatie. Onderzoekers geven daarnaast ook aan dat het syndroom zich in wel 200 verschillende soorten symptomen uit. De meeste vrouwen ervaren de klachten wanneer ze bijna ongesteld worden. Deze klachten verdwijnen vaak op de eerste of tweede dag van de menstruatie. Vaak negeert men de klachten en wordt de pijn verzacht met een pijnstiller. De prognose ervan is echter niet zo gemakkelijk te negeren. Indien de klachten de nodige behandeling onthouden wordt, kan dit mogelijk leiden tot problemen op latere leeftijd. Hierbij valt te denken aan een verzwaring van menopauze-symptomen en ovulatiegerelateerde problematiek. De discussie of de ernst van premenstruele klachten de benoeming tot ziekte/aandoening rechtvaardigt, woedt nog altijd voort. Laten we echter kijken naar de praktische hulp die Ayurveda kan bieden voor een gezonde menstruatie.

Symptomen van het premenstrueel syndroom

De meest voorkomende symptomen van het premenstrueel syndroom zijn buikkrampen, snel geïrriteerd zijn, hoofdpijn, vermoeidheid en slapeloosheid. Deze symptomen verstoren uw beslissingsvermogen en maken u emotioneel gevoelig. Erger is het nog als u een belangrijke gebeurtenis in uw  leven moet missen, omdat u ziek thuis zit met uw hand op uw buik vanwege uw eerste dag van de menstruatie.

Normale en abnormale menstruatie volgens Ayurveda

De uitstraling en gezondheid van een vrouw heeft te maken met de regelmaat en puurheid van het menstruatiebloed. Kenmerken van puur menstruatiebloed zijn:

Het dient regelmatig te zijn en binnen 28-30 dagen te beginnen. Er mag geen sprake zijn van veel pijn. De kleur ervan dient lichtrood te zijn. Het mag geen onaangename geur hebben. Het mag geen vlek achterlaten op een katoenen doekje na het wassen met warm water.

Als het echter wel de bovenstaande kenmerken heeft, is het menstruatiebloed onpuur. Onpuur menstruatiebloed wordt gezien als een een oorzaak voor een lastige conceptie.

Normale fysiologie van de voortplantingsorganen volgens Ayurveda

Volgens Ayurveda zijn menstruatiebloed en borstvoeding (afscheiding van de borst) het product van Rasa Dhatu. Dit is het eerste biologische product dat ontstaat na de vertering van voedsel. Het speelt een rol in de opbouw van het lichaamsweefsel en de voeding ervan. In zekere zin houdt het verband met plasma. Bij normaal functionerende biokanalen, zorgt Rasa Dhatu voor een frisse, vitale huid die voorzien wordt van voldoende voedingstoffen. Bij vrouwen is de Rasa Dhatu tevens verantwoordelijk voor het afleveren van voedingsstoffen bij de baarmoeder (in de puberteit), het op gang brengen van de ovulatie en menstruatie, en de afscheiding van borstmelk na de bevalling. Het voortplantingssysteem bevind zich in het bekken (pelvis), waar zich eveneens de Vata Dosha bevindt (biologische humores). De Vata Dosha en zijn normale fysiologie spelen daarom een grote rol in de gezondheid van de voortplantingsorganen. De Agni (metabolische verbranding) van het lichaam houdt de Vata in een staat van balans. Vandaar dat een optimale spijvertering, verbranding en lediging van het lichaam de basis vormen voor een goede gezondheid van het voortplantingssysteem.

Mogelijk oorzaken van premenstrueel syndroom volgens Ayurveda

De oorzaken kunnen worden ingedeeld in de volgende categorieën:

Gerelateerd aan dieet

De Agni (spijsvertering) zorgt voor de opname van voedingstoffen en de verbranding ervan. Dit gebeurt op zowel macro- als microniveau. Bij optimaal functioneren, houdt de Agni de biokanalen van het lichaam schoon, onverstopt en gezond. Omdat Rasa Dhatu de eerste metabolische stof is die door het lichaam gevormd wordt, is het tevens het meest kwetsbaar voor verstoringen aan de Agni. De specifieke oorzaken die volgens de Ayurveda leiden tot het slecht functioneren van de Rasa Dhatu zijn:

Slechte eetgewoontes: op onregelmatige tijdstippen eten, gehaast of juist heel langzaam eten, eten terwijl de geest en zintuigen gefocust zijn op andere dingen, zoals de tv, aan iets denken/piekeren, etc. Al deze dingen leiden tot een incomplete omzetting van voedsel naar Rasa Dhatu.

Alcohol en roken

Alcohol heeft een hoge potentie en verergert de klachten. Er ontstaat daardoor vaak direct onreinheid van de Rasa Dhatu. Overmatige inname van alcohol kan mogelijk ook de Vata irriteren.

Roken veroorzaakt een zuurstofgebrek in het lichaam. Bovendien verstoppen de giftige stoffen die vrijkomen de kanalen van het voortplantingssysteem. Blokkades in deze biokanalen veroorzaken daarnaast ook ongemak en pijn tijdens de menstruatieperiode.

Het innemen van niet voorgeschreven medicijnen

Het innemen van pijnstillers en pijnmedicatie is maar al te vaak verantwoordelijk voor verstoringen in de menstruele fysiologie. Vooral krampwerende middelen zijn de boosdoeners. Deze zorgen namelijk voor een tegengesteld effect, zoals flatulentie, een opgeblazen gevoel, constipatie en (brandend)maagzuur. Bovendien irriteren ze de Vata Dosha door de obstructies, constipatie en de uitzetting van de darmen, hetgeen mogelijk tot problemen leidt en de natuurlijke menstruatiecyclus verstoort. Het verstoort eveneens de natuurlijke reiniging van het lichaam tijdens de menstruele bloeding.

Gerelateerd aan het leefpatroon

De Ayurveda stelt dat een geïrriteerde Vata de hoofdoorzaak is voor het uitlokken van verscheidene gynaecologische problemen. Onder andere een ongezonde levensstijl tijdens de menstruatie, zwaar fysiek werk of andere zware fysieke inspanning, seks, het gebruik van oliën, poeders, cosmetica, een scrub- of schoonheidsbehandeling, heet en gekruid eten, en zwaar tafelen, zijn volgens de Ayurveda niet aan te raden. Volgens de Ayurveda verkeerd het lichaam tijdens de menstruatie namelijk in verzwakte toestand in vergelijking met normale dagen. De werking van de Agni is verminderd en die van de Vata hoog vanwege de start van de menstruatie. In deze toestand is het het beste voor het lichaam om de bovengenoemde activiteiten ofwel helemaal te vermijden, ofwel ze zodanig rustig uit te voeren dat er geen schade ontstaat.

Gerelateerd aan psychologische stress

Er zijn twee soorten stress: positieve stress en negatieve stress. Positieve stress helpt ons te presteren, terwijl een overmaat aan stress juist uitputtend werkt. Niet alleen leidt een teveel aan stress tot een verslechtering van onze prestaties, maar het triggert in onze geest ook de zogenaamde hoedanigheden van de Rajas en Tamas; doorgaans is dit niet gewenst. Deze twee hoedanigheden verstoren de normale psychosomatische functies, die leiden tot psychologische zorgen over de eerstvolgende menstruatieperiode. Op hun beurt raken de Vata Dosha weer verder geïrriteerd. Stress dient dus te worden vermeden.

Aanbevolen aanpak voor het omgaan met premenstrueel syndroom

Als u met een gynaecologisch probleem kampt, dan doet u er uiteraard verstandig aan om een betrouwbare arts te raadplegen. Daarnaast is het belangrijk om u bewust te zijn van het volgende:

1. Vermijd het gebruik van pijnstillers en slaapmiddelen ter verlichting van de menstruatiepijn. Uiteraard kent u uw eigen lichaam het beste. Als u vindt dat u last heeft van menstruatiepijn, probeer dan de onderliggende oorzaak aan te pakken. Er is altijd een diepere oorzaak voor uw pijn. Denk aan de fysieke activiteiten die u onlangs heeft ondernomen en bedenk wat uw eetgewoonten zijn, en breng hier onmiddellijk verandering in aan.
2. Raadpleeg een gekwalificeerd ayurveda-arts om u te helpen uw dieet en leefstijl in balans te brengen. Laat ook controleren of u genoeg voedingsstoffen binnenkrijgt. Zorg voor een dieet en leefpatroon die bij uw lichaam passen;
3. Zelfs als u gezond bent, doet u er goed aan om te sporten en te mediteren. Voorkom stress;
4. Yoga helpt uitstekend bij premenstruele klachten;
5. Neem voldoende rust tijdens uw menstruatie. Dit betekent niet dat u de hele dag op de bank moet gaan hangen of extreem lang in bed blijft. Doe licht werk, eet licht verteerbare maaltijden, en vermijd stress en zware lichamelijke inspanning. Zorg voor een gedegen nachtrust;
6. Voorkom constipatie tijdens de menstruatie. Een geledigde en onbelemmerde spijsvertering is een eerste stap in de goede richting van het verhelpen van het probleem. Om uw vertering tegemoet te komen, kunt u vezelrijk en licht verteerbaar voedsel (of licht verteerbare drankjes) tot u nemen. Drink ruim voldoende water. Uw ayurveda-arts kan u eventueel een laxeermiddel op kruidenbasis voorschrijven;
7. Afhankelijk van uw lichamelijk gestel en de aard van de premenstruele klachten, bestaan er verschillende authentieke ayurvedische supplementen, kruiden en therapieën om premenstrueel syndroom het hoofd te bieden. Het is zeer belangrijk om hiervoor een gekwalificeerde en authentieke ayurvedische arts te raadplegen. Zo ontvangt u de best passende behandeling.

Zodoende kan premenstrueel syndroom succesvol met ayurveda worden behandeld. U vermijdt hiermee bovendien de bijverschijnselen van chemische geneesmiddelen, pijnstillers en krampstillende middelen. Het op een natuurlijke manier behandelen van uw klachten heeft altijd de voorkeur en pakt bovendien uw probleem bij de kern aan.

 

Dr. Swati Pranit Ambulkar

Praktiserend Arts, Ayurveda,

G.K.Khurana G.A.M.S.