Wat is een allergie?

Een allergie is een overgevoelige reactie van het lichaam wanneer het in aanraking komt met een stof die eigenlijk onschadelijk is. Een allergie heeft bepaalde oorzaken, ontstaat plotseling en is voorspelbaar. De overgevoelige reactie is afkomstig van het natuurlijk afweersysteem en varieert van een licht ongemakkelijk gevoel tot een fatale anafylaxie.

Soorten allergieën

Lichte allergieën zijn onderdeel van het dagelijks leven. De allergische neusverkoudheid, hooikoorts, enzovoorts, zijn het meest gangbaar. Ze worden vaak gekenmerkt door een loopneus, rode ogen en jeukerigheid. Andere veel voorkomende uitingen van allergie zijn eczeem, netelroos en astma-aanvallen. Allergieën die ontstaan uit een anafylactische reactie op penicillinehoudende geneesmiddelen,  zijn zeer serieus en behoeven een directe medische behandeling. Indien onbehandeld kan dit type allergie levensbedreigend zijn. Voedselallergie veroorzaakt overgeven, waterige ontlasting, uitslag, jeuk en galbulten. Stoffen die vaak allergieën veroorzaken zijn eiwitten in voedsel zoals melk, tarwe, rundvlees, eieren, pinda’s, enzovoorts. Insectenbeten kunnen eveneens allergische reacties veroorzaken. Er bestaan verschillende testen om de allergie vast te stellen, zoals bloedtesten, huidtesten, etc. Al deze testen dienen echter nauwgezet geanalyseerd te worden, aangezien een positieve test, vanuit klinisch opzicht, niet altijd wijst op een daadwerkelijke allergie.

De oorzaken van allergie

De stoffen in uw omgeving die allergie veroorzaken, worden allergenen genoemd. De meest veelvoorkomende allergenen zijn stofdeeltjes, pollen (stuifmeel), voedseleiwitten, bepaalde medicijnen, cosmetica, latex, etc. Huidcontact met allergenen veroorzaakt huidallergie. Wanneer allergenen worden ingeademd, veroorzaken ze overmatige afscheidingsproducten in de ademhalingsorganen, vernauwing van de bronchiën (vertakkingen van de luchtpijp), astma-aanvallen, etc. Wanneer het lichaam allergeen voedsel in zich opneemt,  ontstaan er symptomen die gelijk zijn aan voedselintolerantie.

Hoe het immuunsysteem op allergenen reageert, verschilt bij ieder mens aanzienlijk. Niet iedereen ondervindt er last van, maar degenen die wel gevoelig zijn voor bepaalde allergenen, krijgen te maken met allergie. Een allergie is een aandoening van het eigen immuunsysteem. Hoewel allergische reacties vaak acuut en plotseling plaatsvinden, is er aan de hand van Ayurveda goed te verklaren hoe de aandoening zich geleidelijk aan opbouwt. Wat er zich hierbij in het lichaam afspeelt, is hierbij van groot belang. Elke reactie van het lichaam heeft een oorzaak.

Ayuvedische verklaring van allergische aandoeningen

Ayurveda beschouwt allergische reacties als het slecht functioneren van de lichamelijke humores (Dosha), met in het bijzonder de Vata. Een verzwakte Vata ontregelt de andere humores: Kapha, Pitta en Rakta. Dit leidt tot een aantal lokale en systemische (over het hele lichaam) symptomen. Een verzwakte Vata en Pitta veroorzaken uitslag, branderig gevoel, waterige onlasting en koorts. Een verzwakte Vata, Kapha en Pitta veroorzaken jeuk, duizeligheid en galbulten. Een verzwakte Vata en Kapha veroorzaken verstoppingen in de bronchiën, overmatige afscheidingen en astma-aanvallen. De belangrijkste oorzaak van de verstoringen in deze lichaamshumores zijn ons dieet en levensstijl.

De preventie van allergie

Volgens de Ayurveda heeft iedere persoon een uniek lichamelijk gestel. Dit wordt ‘Prakriti’ genoemd. Omdat we hierin allemaal zeer verschillen, past bij iedere persoon een bepaald soort voedsel en levensstijl. Daarnaast zijn er per mens ook verschillen in de vatbaarheid voor bepaalde aandoeningen en ziektes. In de klassieke geschriften van de Ayurveda wordt beschreven hoe bepaalde diëten, leefpatronen en risicofactoren samengaan met de verschillende soorten Prakriti. Bovendien geeft Ayurveda ook adviezen met betrekking tot Ayurvedische voeding, het seizoen en de dagelijkse leefregels en levensstijl. Hiermee kan men de ziektes waarvoor men vatbaar is vermijden en lang, gelukkig en gezond door het leven gaan. Door het volgen van de juiste leefregels, het vermijden van een ongezond dieet of leefpatroon, kan men allergieën leren te vermijden en leren om er goed mee om te gaan.

Het vermijden van een ongezonde levensstijl betekent niet dat u uw omgeving steriel en volledig stofvrij dient te maken. Sterker nog, als u zich helemaal niet meer blootstelt aan allergenen, verzwakt uw afweersysteem zich juist. Recent onderzoek wijst erop dat mensen die in een zeer steriele en schone omgeving wonen, essentiële immuunstoffen missen om alledaagse allergenen mee te lijf te gaan. Ze zijn hierdoor veel vatbaarder voor allergische aandoeningen¹. Verder ontwikkelen ook kinderen die op jonge leeftijd overmatig blootgesteld zijn aan allergenen een overgevoeligheid voor deze stoffen. Het is erg lastig om contact te vermijden met allergenen die zich via de lucht verspreiden, zoals pollen en stof, zeker buitenshuis. Daarom is de ontwikkeling van een goedwerkend immuunsysteem de beste manier om allergievrij te leven.

De onderstaande alinea’s bieden een aantal algemene adviezen ter voorkoming van allergie. U kunt erachter komen welk leefpatroon en dieet het beste bij u passen. Bezoek hiervoor een gekwalificeerd Ayurveda-arts om uw lichamelijk gestel (Prakriti) te laten onderzoeken.

Allergene voedingsmiddelen

Sommige voedingsmiddelen veroorzaken een tegenwerkende of giftige reactie die schadelijk is voor gezondheid. Vaak uit zich dit in een allergie of ziekte, welke gedurende een bepaalde tijd aanhoudt. Voor mensen met een bepaald lichaamsgestel kunnen bepaalde voedingsstoffen al tot een reactie leiden. Bepaalde andere voedselcombinaties of sommige manieren van voedselbereiding kunnen daarentegen ook voor iedereen tot negatieve reacties leiden. Als iemand gevoelig is voor voedsel dat niet te vermijden is, bestaan er manieren om hier beter mee om te leren gaan. De meeste allergene voedingsmiddelen veroorzaken een reactie omdat ze bestandsdelen bevatten die niet goed met elkaar samengaan. Ze verstoppen de biokanalen van het lichaam en verzwakken hiermee de Dosha. Wanneer dit het geval is, is slechts een kleine blootstelling aan een ongezond dieet, levensstijl of allergenen voldoende om een plotselinge negatieve reactie van de Dosha uit te lokken. Op deze manier ontstaan allergieën en huidaandoeningen. De volgende voedselcombinaties kunt u beter vermijden.

• Melk + zure etenswaren, Melk + fruit, melk + vis
• Overmatige inname van zure etenswaren
• Koken met honing of opgewarmde honing, het consumeren van honing i.c.m. hete dranken
• Combinatie van honing en alcohol
• Kwark, laat op de avond yoghurt eten en opgewarmde    kwark
• Combinatie van heet en koud voedsel tegelijkertijd (bijv. koffie met ijs)
• Consumeren van gekoeld, koud en droog voedsel tijdens de wintermaanden
• Half-gekookt of niet volledige gegaard voedsel, met in het bijzonder niet-vegetarisch voedsel.

Voorkomen is altijd beter dan genezen. Dit kunt u doen door de bovengenoemde oorzaken te vermijden en de in de Ayurveda beschreven seizoensadviezen op te volgen. Deze adviezen hebben betrekking op dieet en leefpatroon en helpen u om beter om te gaan met de aan het seizoen gerelateerde irritaties van de Dosha. Het eenmaal per jaar ondergaan van een Ayurvedische ongiftigingstherapie kan zeer heilzaam zijn. Verder verbetert ook een dagelijkse Nasya-behandeling (behandeling van de neus met geneeskrachtige oliën) de weerstand van de ademhaling tegen allergieën.

Neem tevens de volgende voorzorgsmaatregelen:

1. Laat oliebadje trekken met een theelepel sesamolie, gedurende 5 à 10 minuten na het poetsen.
2. Eet vers seizoensfruit voor uw dagelijkse portie antioxidanten tegen de schadelijke effecten van het weer, vervuiling en ter voorkoming van allergie
3. Stel uzelf voordat u gaat eten altijd de volgende vraag: Heb ik honger?

Voorkom vasten (geen voedsel tot u nemen), overmatige voedselinname of het eten van slechts één bepaald soort voedsel.

1. Eet altijd vers voedsel en vermijd voeding die bereid is met conserveringsmiddelen, kleurstoffen of andere chemische toevoegingen.
2. Een korte wandeling in de frisse lucht in combinatie met ademhalingsoefeningen helpen allergieën te voorkomen. Yoga en Pranayama versterken het natuurlijk afweerstelsel.
3. Vermijd blootstelling aan koude wind, natte kleding en een plotselinge wisseling van omgevingstemperatuur (bijv. door van een met airco gekoeld kantoor direct de warme buitenomgeving in te stappen)
4. Vermijd gegist voedsel en neem laat op de avond geen zware maaltijden tot u. Avondeten moet licht verteerbaar zijn.
5. Zeer belangrijk! Vermijd overdag slapen. Overdag slapen leidt tot vernauwing van de biokanalen, waardoor blokkades ontstaan in het metabolische proces (verbrandingsproces).
6. Moeders die de borst geven, dienen een ongezond dieet en leefpatroon te vermijden. Dit is namelijk in sterke mate van invloed op de borstvoeding die kinderen ontvangen, en daarmee ook op de kinderen zelf.

Hoe omgaan met allergie

Zoals al eerder gezegd is een allergische reactie een onterecht uitgelokte aanval van ons afweersysteem. De beste manier om ermee om te gaan, is het wegnemen van de hoofdoorzaak. Of preciezer gezegd, door het kalmeren van de irritaties in de Dosha, en het vermijden van een ongezonde levensstijl. Het zijn deze twee factoren die irritaties opwekken in de Dosha. Breng een bezoek aan uw ayurveda-arts voor uitgebreide informatie over wat u het beste wel of niet kunt doen.

Huiduitslag, galbulten en astma zijn uitstekend te behandelen met ayurvedische kruiden en ontgiftigingstherapieën. Dergelijke supplementen verwijderen gifstoffen, reinigen de biokanalen, kalmeren de Dosha en versterken het immuunsysteem. Met medicijnen die antihistaminen bevatten onderdrukt u feitelijk alleen de geïrriteerde Dosha. Hoewel dit tijdelijke verlichting biedt, ontstaan er en verzamelen zich schadelijke gifstoffen in uw lichaam. Zoals eerder gezegd, bevat onze omgeving duizenden allergenen. Slechts een paar ervan brengen een reactie teweeg bij mensen. Het onderdrukken van ons immuunsysteem om allergische symptomen te verlichten, maakt iemand juist vatbaarder voor andere ziektes en allergieën.

Volgens de Ayurveda zijn voedselallergieën, zoals lactose- en glutenintoleratie, en intolerantie voor andere eiwitten en voedsel, te wijten aan een in gebreke blijvende spijsvertering ‘Agni’. Een goed fuctionerende Agni zorgt voor een goede vertering, opname en lediging. Een aanbevolen wijze om voedselallergieën te voorkomen en te genezen, is door de vertering (Agni) met specifieke supplementen te verbeteren. Dit kan op Ayurvedische wijze door ongiftiging en reiniging van de biokanalen van het lichaam. Deze behandeling staat beter bekend als de Shodhana-therapie. Daarnaast zijn er verschillende andere voedingssupplemementen en kruiden die de gevoeligheid voor bepaalde voeding en allergenen helpen te verminderen. Verder is de verjongingstherapie ‘Rasayana’ ook erg heilzaam en versterkt het de algemene weerstand. Een Rasayana-therapie specifiek gericht op bepaalde delen van het lichaam, kan eveneens overgevoeligheid voor allergische stoffen verminderen.

Voordat u zich laat behandelen, dient u zich eerst te laten onderzoeken door een gekwalificeerd ayurveda-arts. Dit onderzoek is essentieel aangezien iedereen een specifiek behandelingsplan
behoeft dat afgestemd is op zijn of haar individuele klachten. Het op eigen initiatief innemen van supplementen of kruiden, of het bezoeken van therapeuten in uw nabije omgeving, lost uw problemen niet op. Sterker nog: het kan uw probleem onnodig gecompliceerd maken.

Dr. Pranit Ambulkar

Praktiserend Arts, dr. (Ayurveda)

G.K.Khurana  G.A.M.S.